Το ερειπωμένο σήμερα αρχοντικό χρονολογείται στους δύο τελευταίους αιώνες της τουρκοκρατίας και οφείλει το όνομά του στην Χάμκω, την μητέρα του Αλή Τεπελενλή Πασά των Ιωαννίνων. Η Χάμκω ήταν η κόρη του Ζεϊνέλ – μπέη, η οποία είχε βαφτιστεί χριστιανή ορθόδοξη κρυφά από όλους. Ο ευρύτερος χώρος του συγκροτήματος εκτείνεται σε βαθμιδωτά επίπεδα, όπου μέσα από ερείπια ορθώνονται τοίχοι και κατασκευές που δηλώνουν τον όγκο και την επιβλητικότητα του αρχοντικού πριν την σταδιακή ερήμωσή του. Στη δυτική πλευρά του συγκροτήματος δεσπόζει ο κεντρικός πυλώνας εισόδου, ο οποίος στο χνάρι της τοξωτής πύλης είναι διακοσμημένος με λιθανάγλυφα μοτίβα, που παριστάνουν αστερόσχημα, έφιππες μορφές, χορευτές, λύχνους αραβικού τύπου κ.α. Το οίκημα χαρακτηρίζεται από πελώριους σε ύψος και πάχος τοίχους με πολεμίστρες και κρυφές πορτούλες, μεγάλες πύλες στολισμένες με σκαλιστές παραστάσεις και τούρκικες επιγραφές. Στο εσωτερικό, γκρεμισμένα από το χρόνο και τις ιστορικές αναστατώσεις, παλάτια, αποθήκες, στρατώνες, στάβλοι… Μόνο ένα μέρος του τούρκικου αρχοντικού μένει όρθιο, το σπίτι της Χάμκως.ΠΗΓΗ : http://www.konitsaepavli.gr
